Bố cục:

Chia làm 2 phần:

   + Phần 1 (3 câu thơ đầu) thực trạng quan lại ở Lai Tân

   + Phần 2 ( câu cuối): nghịch lý, sự mỉa mai của tác giả với thực trạng đó

Câu 1 (trang 45 sgk ngữ văn 11 tập 2):

Bộ máy quan lại ở Lai Tân được miêu tả:

- Hàng loạt các quan đứng đầu của bộ máy nhà nước được miêu tả chân thực:

   + Ban trưởng nhà lao thường xuyên đánh bạc làm pháp phạm- Người đánh bạc ở ngoài bị bắt vào nhà giam nhưng trưởng ban nhà lao đánh bạc nhiều hơn ai hết

   + Cảnh trưởng tham ăn tiền của phạm nhân bị giải

   + Huyện trưởng chong đèn – đốt đèn bàn không chú ý tới công việc

Câu 1 và câu 2 tác giả thẳng thắn lên tiếng nói về hiện trạng của những kẻ cầm đầu chính quyền nhưng không có trách nhiệm, không làm đúng chức trách

→ Hình ảnh bộ máy cai trị của chính quyền Tưởng Giới Thạch đều thối nát, mục ruỗng. Quan trên lo hưởng lạc, quan dưới tham nhũng, ăn chơi.

Câu 2 (trang 45 sgk ngữ văn 11 tập 2):

Câu thơ cuối đối lập hoàn toàn với 3 câu thơ đầu tiên, bài thơ kết thúc bằng câu thơ cuối nhẹ nhàng

- Khi bộ máy chính quyền thối nát, lộng hành mà “Trời đất Lai Tân vẫn thái bình”.

- “Thái bình” chính là nhãn tự, là trục hút châm biếm của cả bài thơ.

   + Tình trạng đó là chuyện bình thường, bản chất của bộ máy cai trị. Chỉ một chữ mà nêu bật lên bản chất dối trá, đại loạn bên trong

- Lối châm biếm nhẹ nhàng mà sâu cay, có tác dụng lật tẩy bản chất của cả bộ máy chính quyền Lai Tân

→ Đòn đả kích độc đáo, bất ngờ, sâu cay

Câu 3 (trang 45 sgk ngữ văn 11 tập 2):

Kết cấu của bài thơ chặt chẽ, logic, tạo bất ngờ:

- Ba câu đầu để kể sự việc

- Điểm nhấn mạnh câu thứ tư, nêu bật toàn bộ tư tưởng của bài thơ.

→ Mở ra những ý mỉa mai châm biếm, hướng tới sự thối nát tận cùng của xã hội Tưởng Giới Thạch.

- Bài thơ in đậm cái bút chấm phá của thơ Đường. Lời thơ ngắn gọn, súc tích nhưng có tính bao quát

- Chất “thép” của bài thơ nằm ở sức chiến đấu, lời thơ nhẹ nhàng mà sức chiến đấu quyết liệt