Bố cục:
- Phần 1: Từ đầu đến "...xung quanh ngọn lửa" ⇒ Đặc trưng cơ bản nhất của thơ.
- Phần 2: Còn lại ⇒ Những đặc điểm khác của thơ.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 60 sgk ngữ văn 12 tập 1) Tác giả lí giải những đặc trưng cơ bản của thơ khi biểu hiện tâm hồn con người
- Quan hệ giữa thơ và tâm hồn con người: thơ – con người tác động qua lại
+ Ta nói trời hôm nay… muốn làm thơ
+ Lời thơ “làm sống ngay lên một tình cảm, một nỗi niềm trong lòng người đọc
+ Thơ là tiếng nói đầu tiên, đụng chạm với cuộc sống
→ Tác giả nhấn mạnh mối quan hệ giữa thơ với tâm hồn con người, có sự tác động qua lại, đặc điểm của thơ khẳng định diễn tả tâm hồn con người. Thơ là phương thức biểu hiện tình cảm của con người
Câu 2 (trang 60 sgk ngữ văn 12 tập 1) Những yếu tố đặc trưng của thơ:
- Hình ảnh: hình ảnh thực nẩy lên trong tâm hồn trong một cảnh huống
- Tư tưởng “dính liền vớ cuộc sống, ở trong cuộc sống”, “nằm trong cảm xúc, tình tự”
- Cảm xúc trong thơ: “phần xương thịt hơn cả đời sống tâm hồn”. “dính liền với suy nghĩ”
- Cái thực trong thơ “hình ảnh sống, có sức lôi cuốn và thuyết phục người đọc”
Câu 3 (trang 60 sgk ngữ văn 12 tập 1)
- Ngôn ngữ thơ khác với ngôn ngữ các thể loại văn học khác ở chỗ: có nhịp điệu, có nhạc tính, ý ở ngoài lời
+ Ngôn ngữ khác (truyện kí: ngôn ngữ kể chuyện, kịch- ngôn ngữ đối thoại)
+ Ngôn ngữ thơ: cảm xúc, nhịp điệu, ngắt nghỉ, bằng trắc, trầm bổng, hình ảnh…
- Nguyễn Đình Thi trực tiếp bàu tỏ quan điểm về thơ tự do và thơ vần:
+ “Luật lệ thơ từ âm điệu đến vần đều là vũ khí rất mạnh trong tay người làm thơ”
+ “Tôi nghĩ rằng không có vấn đề thơ tự do, thơ có vần và thơ không vần”
+ Định hướng cách hiểu thơ:
+ Với bất cứ hình thức nào, thơ phải diễn đạt được tâm hồn của con người hiện đại
Câu 4 (trang 60 sgk ngữ văn 12 tập 1) Nguyễn Đình Thi thể hiện tinh tế, sâu sắc về thơ:
+ Luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, sắc sảo
+ Linh hoạt trong các thao tác lập luận so sánh, phân tích, giải thích, bác bỏ
+ Từ ngữ đa dạng, ngôn ngữ linh hoạt
+ Bài viết gợi hình, chân thực và có quan điểm độc đáo.
Câu 5 (trang 60 sgk ngữ văn 12 tập 1)Quan niệm về thơ của Nguyễn Đình Thi còn có giá trị tới ngày nay vì:
- Con người luôn có nhu cầu thể hiện tâm tư, tình cảm, tư tưởng qua thơ ca
- Dù một số quan niệm đổi mới về thi pháp thì luận điểm cơ bản vẫn giữ nguyên giá trị
- Quan niệm về thơ của Nguyễn Đình Thi có ý nghĩa với việc định hướng sáng tạo, cảm thụ thơ ca
